Wie was Avalokiteshvara, ook wel Chenrezig of Guanyin genoemd?
Avalokiteshvara is de naam in Sanskriet, Chenrezig in Tibetaans en Guanyin in Chinees. Het is een meditatie-Boeddha die mededogen symboliseert. Avalokiteshvara is een belangrijke boeddhavorm binnen het Tibetaans Mahayana-boeddhisme. De meest bekende mantra in Tibet is ook van Chenrezig: Om Mani Padme Hum, wat je uitspreekt als Om Mani Pemme Hum.
Avalokiteshvara is de bodhisattva die onder boeddhisten het breedst en meest wordt gerespecteerd. In het Vajrayana-boeddhisme staat Avalokiteshvara ook bekend als Padmapani, de Houder van de Lotus.
Volgens het Mahayana-boeddhisme is Avalokiteshvara een wezen dat alle gebeden van mensen in problemen aanhoort en zijn eigen Boeddhaschap uitstelt tot hij elk mens op aarde Verlichting heeft helpen bereiken. De Soetra’s die verbonden zijn aan Avalokiteshvara zijn onder andere de Lotus-soetra en in het bijzonder het 25e hoofdstuk dat ook als Avalokiteshvara-soetra wordt aangeduid.
Mededogen
Avalokiteshvara, de bodhisattva van mededogen, heeft door de eeuwen heen vele transformaties ondergaan, waarbij nieuwe kwaliteiten, namen en zelfs een ander geslacht zijn aangenomen.
Verlicht mededogen heeft een gezicht, in de boeddhistische kunst en een Sanskrietnaam: Avalokiteshvara. Dit grote kosmische wezen zit in meditatie met neergeslagen oogleden, naar binnen kijkend in de geest en naar beneden om getuige te zijn van de klaagzangen van de wereld. Avalokiteshvara reageert op een oneindig aantal omstandigheden door nieuwe kwaliteiten te verwerven, nieuwe gewaden aan te trekken en nieuwe namen te accepteren: Guanyin in China, Kannon in Japan, Karunamaya in Nepal, Lokesvara en Chenrezig in Tibet. De bodhisattva van mededogen laat ons zien hoe we nieuwe manieren van handelen kunnen modelleren die ons in staat stellen om op perfecte wijze andere levende en voelende wezens te helpen. De vele vormen van de bodhisattva helpen ons de aspecten van de geest te visualiseren, zoals verlichting, die worden overgebracht door buitengewone schoonheid.
Nalanda
De bodhisattva Avalokiteshvara was een bekende figuur in Nalanda, de grote boeddhistische kloosteruniversiteit die vroeg in de gewone tijdrekening in Noord-India werd gesticht. Boeken in de goed gevulde bibliotheken van Nalanda prezen Avalokiteshvara als Lokanatha, “Heer van het universum, hij die de wereld beschermt.” Shadakshari Lokeshvara – balancerend tussen rijen tekst uit de Ashtasahasrika Prajnaparamita (Perfectie van Wijsheid) Soetra – gloeit in edelsteenachtige kleuren geschilderd met ondoorzichtige waterverf op een palmblad. De tentoonstelling toonde vijf soortgelijke palmbladpagina’s uit een boek dat naar Tibet migreerde voordat Nalanda in de twaalfde eeuw werd geplunderd en verbrand door Turkse indringers.
Boeddha
De lessen van Boeddha over de leegte evolueerden. Meester-mediteerders realiseerden zich dat shunyata (leegte) zo duister voor de menselijke geest, eigenlijk bevolkt is met subtiele energieën van verlichting, wijsheid en mededogen, boeddhavelden gevuld met sublieme wezens. De Prajnaparamita Soetra onderging een spirituele operatie en werd de Hart Soetra. In de eerste scene van deze korte maar majestueuze soetra presenteert Avalokiteshvara de kernachtige leringen van shunyata aan de leerling Sariputra. De aanwezigheid van Avalokiteshvara tempert de overweldigende bezwering van de Hartsoetra: Vorm is precies leegte, leegte is precies vorm. Met de suggestie dat leeg-voor-de-geest uitgestrektheid gevuld is met het immense mededogen van de bodhisattva’s.
